Ayurveda to sanskrycki termin, gdzie Ayur oznacza życie, a Veda – wiedzę.  Jest to jeden z najstarszych systemów medycznych na świecie, który powstał w Indiach  5 tysięcy lat temu.

Te pradawne terapie lecznicze praktykowane są do dziś, a przede wszystkim przez mieszkańców południowo-indyjskiego stanu Kerala.  

Ajurweda ma dwa najważniejsze przesłania, pierwsze to zachowanie zdrowia poprzez działania profilaktyczne, drugie kiedy pojawi się choroba, celem jest jej wyleczenie. 

Teksty ajurwedyjskie zawierają  dokładne wskazówki jaki styl życia prowadzić, jak się odżywiać, jak zadbać o odpoczynek i regenerację, aby żyć długo i w pełnym zdrowiu. 

Człowiek postrzegany jest holistycznie, jest częścią wszechświata i składa się z tych samych elementów co natura z ognia, ziemi, powietrza, wody i eteru.

Tridosza to teoria 3 elementów obecnych w każdym z nas, a są to: Vata (powietrze i eter), Pitta (ogień i woda) oraz Kapha (ziemia i woda). 

W momencie poczęcia zyskujemy swoje unikalne połączenie tych elementów, które nosi nazwę Prakriti.

W ciągu życia w wyniku zaburzenia własnej harmonii, proporcje tych składników ulegają  zmianie tworząc Vikriti, naszą aktualną kombinację dosz. Może ona  znacznie różnić się od pierwotnego stanu i mieć wpływ na nasze zdrowie i samopoczucie, dlatego celem jest zbliżenie się do naszego Prakriti.

Wszelkie dolegliwości postrzegane są jako zaburzenia dosz w naszym organizmie i kiedy wzrasta Vata, możemy czuć  się osłabieni, skóra staje się matowa, pojawiają się bóle stawów, zaparcia, czy problemy z zasypianiem.  

Kiedy zaburzeniu ulega Pita organizm staje się podatny na stany zapalne, choroby skóry i serca, biegunki oraz alergie. Uczucie ciężkości, ospałość, problemy z oddychaniem i kaszel to objawy, które towarzyszą nam, kiedy dosza Kapha nie jest zbalansowana. 

Wszelkie terapie, prowadzące do poprawy ogólnego stanu zdrowia oczyszczają ciało z toksyn oraz wzmacniają odporność organizmu.  Zabiegi oraz masaże odgrywają bardzo ważną rolę w procesie leczenia.  

W medycynie ajurwedyjskiej wykorzystuje się zioła, oleje oraz inne składniki , wszystkie pochodzenia naturalnego. Odpowiednie mieszanki lecznicze dobierane są indywidualnie, kierując się niepowtarzalnym  połączeniem dosz jakie każdy z nas posiada.

Masaż stemplami ziołowymi

Masaż stemplami ziołowymi to ostatnio bardzo popularny zabieg, który można spotkać w ofertach wielu gabinetów oraz ośrodków Spa. Jest to bardzo stara ajurwedyjska metoda lecznicza, która polega na masowaniu za pomocą bawełnianych sakiewek wypełnionych różnymi naturalnymi składnikami.

Najpopularniejsza mieszanka to Jambeera (czyt. dżambira) Pinda Sweda, czyli materiał wypełniony cytryną, sproszkowanymi ziołami, oraz wiórkami kokosowymi.

Procedura przygotowania stempli polega na wymieszaniu w odpowiednich proporcjach i kolejności wyżej wymienionych składników, a następnie zawinięciu ich w kawałek bawełnianego materiału.

Podczas mojej praktyki w indyjskim szpitalu wiele godzin spędziłam w kuchni mieszając składniki w żeliwnym garnku. Czasami bycie ajurwedyjskim terapeutą przypomina zawód kucharza :). Poprzez podgrzewanie w oleju uwalniają się lecznicze składniki, które mają przynieść ukojenie w różnych dolegliwościach.

Masaż polega na moczeniu takiego stempla w gorącym oleju ziołowym i mocnym wcieraniu w całe ciało tak, aby substancje aktywne mogły zostać przyswojone przez organizm, co czyni zabieg niezwykle skutecznym.

Cechą charakterystyczną zabiegów ajurwedyjskich jest masowanie pacjenta w 7 pozycjach, a  w tym siedzącej, leżącej i bocznej. Rozgrzane stemple działają bardzo odprężająco na całe ciało i jest to wspaniałe połączenie masażu leczniczego i masażu relaksacyjnego.

Jambeera Pinda Sweda pomaga rozluźnić napięte mięśnie, uelastycznić sztywność w stawach, działa przeciwbólowo przy problemach z kręgosłupem oraz napotnie oczyszczając organizm z toksyn. Jest to idealny masaż dla osób wykonujących pracę biurową, które spędzają wiele godzin za biurkiem, ponieważ poza zrelaksowaniem całego ciała łagodzi dolegliwości związane z siedzącym trybem życia. 

Inne rodzaje masażu stemplami to Patra Pinda Sweda (świeże liście roślin leczniczych), Churna (czyt. czurna) Pinda Sweda (sproszkowane zioła) oraz Navarakizhi (czyt. navarakiri) zabieg stemplami wypełnionymi leczniczym czerwonym ryżem gotowanym w wywarze ziołowym z mlekiem.

Udvarthana – masaż proszkiem ziołowym

Udvarthana (czyt.udwartana), czyli masaż proszkiem ziołowymi  to niezwykle oryginalna forma dbania o swoje ciało. Chociaż bardziej przypomina peeling niż to co rozumiemy pod pojęciem masażu, jego działanie nie sprowadza się jedynie do złuszczenia naskórka. Lecznicze składniki działają  intensywnie nie tylko na skórę, ale na cały organizm.

W ajurwedzie jest to zabieg szczególnie polecany osobom o zaburzonej doszy Kapha, co wiąże się z nadwagą, zmęczeniem, brakiem energii oraz depresją. Stosowany jest głównie w terapiach odchudzających, ponieważ poprawia metabolizm w mięśniach i tkance tłuszczowej, usuwa nadmiar wody , działa detoksykacyjnie oraz skutecznie redukuje cellulit.

W zależności od indywidualnej kondycji skóry można wykonać masaż udvarthana za pomocą samego proszku lub w połączeniu z ziołowym olejem. Masuje się w kierunku innym niż zazwyczaj, czyli „pod włos”, a sama nazwa udvarthana oznacza właśnie „ruch w górę”. 

Shirodhara

Shirodhara (czyt. szirodara)  to jeden z najskuteczniejszych zabiegów stosowany przy chronicznych, migrenowych bólach głowy, bezsenności oraz depresji. Jest to nazwa złożona z dwóch słów: shiro to „głowa”, natomiast dhara oznacza „płynąć ”.  

Sam zabieg polega właśnie na polewaniu czoła strumieniem oleju (taila dhara), wywaru ziołowego (kashaya dhara), mleka ziołowego (ksheera dhara) lub maślanki ziołowej (takra dhara).

Shirodhara działa na nasz mózg poprzez stymulację podwzgórza zwiększając produkcję serotoniny, hormonu odpowiedzialnego za nasze dobre samopoczucie, a dodatkowo  blokuje  wydzielanie adrenaliny zmniejszając poziom stresu w naszym organizmie.  Poprawiając ukrwienie w mózgu wpływa na poprawę koncentracji oraz pamięci.

W zależności od schorzenia oraz indywidualnych cech osoby masowanej dobiera się odpowiedni  rodzaj leczniczego płynu i to, czy będzie on ciepły, czy zimny.  Osobie poddanej zabiegowi najczęściej towarzyszy uczucie odprężenia, wyciszenia oraz znaczna poprawa samopoczucia. 

Do wykonania masażu niezbędne jest naczynie, które zawieszone jest na stojaku. Płyn spływając po czole gromadzi się w misie znajdującej się  poniżej stołu do masażu i jest przelewany do naczynia znajdującego się nad głową, co zapewnia ciągłość zabiegu, a co za tym idzie - uczucie głębokiego relaksu. Płyn powinien spływać niewielkim strumieniem z wysokości nie wyższej niż 15 cm i nie niższej niż 10, a ruch polewania linii czoła powinien być bardzo powolny i łagodny co gwarantuje optymalny efekt. 

Masaż  shirodhara zalecany jest nie tylko wtedy kiedy zmagamy się z nieprzyjemnymi dolegliwościami, warto zadbać o siebie poprzez działanie profilaktyczne, gdyż wiele chorób ma właśnie początek w głowie, która „steruje” naszym całym ciałem. Kiedy odczuwamy życiowy chaos lub musimy podjąć jakąś ważną przełomową decyzję, warto uspokoić wtedy umysł i zaufać skuteczności tego starożytnego zabiegu.